Blog

Van alle kanten komen er verontrustende en waarschuwende berichten naar me toe. Collega’s uit het vertalersvak melden dat ze gevraagd worden voor het post-editen van vertalingen. Ze hoeven van de uitgever de door AI-vertaalde tekst ‘alleen maar even te controleren’. Wel tegen een lager tarief en met een kortere deadline. Uitgevers staan ook onder druk […]

Hoewel de vertaalkwesties de wereld nog niet uit zijn, wil ik graag nog een verhaaltje over H.C. Andersen en een bekend persoon delen. Ooit geschreven en dan nu de wereld in. ‘Ik zag Liszt van aangezicht tot aangezicht! Wat lijken grote mannen toch op bergen, ze komen beter uit op afstand, dan is er nog […]

Op 2 april 2005 was het 200 jaar geleden dat Hans Christian Andersen geboren werd. Dit hebben we gevierd door het kookboek Geluksperen, roverballetjes en paradijskoekjes te maken. Nu alleen nog tweedehands verkrijgbaar, maar nog steeds leuk en bruikbaar. Onlangs tijdens het luisteren naar een boek van Thijs Bonger over Mendelsohn-Bartholdy, waarin de naam Andersen […]

In mijn vorige blog schreef ik over het vertalen van etenswaren. Ik noemde drie pakjes goedkope vleeswaren die een student had gekocht. Het ging om kamsteg, rullepølse en hamburgerryg. Er kwamen meteen twee reacties op mijn blog. ‘Die vleeswaren zijn helemaal niet goedkoop,’ schreven twee Deens/Nederlandse vertalers op leeftijd. Maar een jonge Deense vriendin had […]

Eigenlijk wordt er in bijna elke roman wel iets gegeten of geserveerd. De eeuwig terugkerende vraag voor de vertaler is: wat doe ik daarmee? Globaal kun je stellen dat je twee mogelijkheden hebt: je vertaalt het gerecht of de etenswaar en zoekt iets wat er zo veel mogelijk op lijkt, óf je laat het woord […]

Ik fronste mijn wenkbrauwen. In maart 2023. En haalde vervolgens mijn schouders op. Ik frons nogmaals mijn wenkbrauwen als ik dezelfde bladzijde herlees in nummer 1 jaargang 30 van het tijdschrift Filter. Ton Naaijkens, vertaler, redacteur en emeritus hoogleraar Duitse letterkunde en vertaalwetenschap, neemt het vertaaljaar 2022 door in een mooi verhalend en uitgebreid overzicht. […]

Zoals iedere loodgieter meent dat hij goed werk aflevert, zo meent ook elke vertaler dat. Maar iedereen die wel eens een kraan heeft laten repareren weet dat een van de eerste dingen die de loodgieter zal zeggen, is ‘helemaal fout aangelegd!’ of ‘wie heeft dat nu zo kunnen doen’. Je moet kennis, vaardigheden en lef […]

Nu Jon Fosse de Nobelprijs voor de literatuur heeft gewonnen voor zijn veelzijdige oeuvre en wij daar twee romans uit hebben mogen vertalen, lijkt het me een goed moment om een stuk van stal te halen dat Adriaan en ik in 2020 schreven voor de site van boekhandel Atheneum in Amsterdam. Marianne Molenaar die het […]

Op 26 augustus j.l. schreef Sylvia Witteman in de boekenbijlage van De Volkskrant over de roman Luister van Sacha Bronwasser. Ze las het boek in één ruk uit en ging daarna op zoek naar recensies. Ze ontdekte toen dat Gerwin van der Werf, recensent van Trouw, ‘in zijn lezende hoofd’ van de hoofdpersoon in de roman, kunstdocente […]

In deel II van Over de berekening van ruimte van Solvej Balle wacht Tara, de ik-figuur, bij de eerste hulp op een röntgenfoto van haar enkel. In de wachtruimte zit ook een moeder met haar zoontje na een fietsongeluk. Ze raken in gesprek en de vrouw blijkt meteorolog te zijn. Makkelijk te vertalen Deens woord, […]

Een Deense tekst vertalen kan soms verraderlijk makkelijk lijken. Tenslotte zijn het verwante talen, maar er zit altijd wel een addertje onder het gras. Neem nu het Deense werkwoord finde. Inderdaad, dat betekent vinden. Makkelijker kan niet en voor je het weet vertaal je het ook zo, tot je af en toe merkt dat het […]

Een boek is af op het moment dat het gedrukt is. Het is exact die tekst die je als vertaler op je bureau hebt liggen en als pdf in je computer of tablet hebt opgeslagen. Alles wat er staat heeft de schrijver bewust zo genoteerd. Zo en niet anders. Bij het vertalen van de ene […]

Een woord dat waarschijnlijk zo uit Solvej Balles pen is gevloeid maar waar wij iedere keer toch even over na moeten denken is het werkwoord samle.  Ze gebruikt het in totaal 43 x in deze roman van 160 bladzijden. In het Deens – Nederlandse Woordenboek staat de volgende betekenis van samle: 1) verzamelen (bv. moed, […]

Tara Selter heeft dus op 18 november ontdekt dat die dag zich eindeloos herhaalt en dat zij de enige is die zich dat bewust is. Ze heeft zich teruggetrokken in een kamer van het huis waarin ze samen met haar man Thomas woont. Dat is duidelijk maar er duikt toch een klein probleempje op. Het […]

Inmiddels heeft Solvej Balle gereageerd met een hartelijke mail waarin ze verheugd zegt te zijn over de inzet en betrokkenheid van haar vertalers. Ze opperde dat er misschien meer vertalers (Servisch, Noors, Zweeds…) kunnen aanhaken die dan samen Team Selter vormen. Selter is de achternaam van hoofdpersoon Tara die op 18 november ontdekt dat die […]

We zijn bezig met het vertalen van Over de berekening van ruimte I van de Deense schrijfster Solvej Balle. Dit is het eerste deel van wat uiteindelijk een septologie zal worden en waarvan nu vier delen zijn verschenen. Balle heeft vorige week de Literatuurprijs van de Noordse Raad 2022 gewonnen voor de eerste drie delen. […]

Vertalen is een spel met de woorden van een ander. Je moet je aan bepaalde regels houden – niet stiekem de inhoud veranderen bijvoorbeeld – maar tussen die regels door heb je de vrijheid om te spelen, om uit te proberen wat goed klinkt, om te kiezen voor die woorden in het Nederlands die volgens […]